Spirala ziołowa

Jak budowaliśmy ogródek ziołowy w Przedszkolu w Zabierzowie Bocheńskim

Planując wykonanie zielnika, w pierwszym kroku określiłam jego pokrój – zdecydowałam się na „spiralę ziołową” – rabatę, która stwarza idealne  warunki do rozwoju ziół. Ten rodzaj konstrukcji dzięki swojej budowie spełnia różne ich potrzeby temperaturowe, oświetleniowe i glebowe. Spirala ziołowa jest elementem ogrodu, za pomocą którego będziemy mogli uprawiać zioła na stosunkowo małej powierzchni. Doskonale sprawdzi się  małych ogrodach gdzie nie dysponujemy dużą powierzchnią do obsadzania.

1a

Co będzie nam potrzebne?

Do zbudowania spirali ziołowej powinniśmy używać naturalnych surowców. Najlepszymi będą np. stare cegły z rozbiórki lub kamienie. Dodatkowo będziemy potrzebować: tekturę, najlepiej falistą, słomę, żwir, piasek, stare potłuczone doniczki gliniane, ziemię do sadzenia ziół. Możemy wykorzystać zamiast tektury specjalną agrowłókninę, która odetnie chwasty od naszego zielnika.

2a

Co jest ważne przy budowie spirali?

Miejsce na spiralę powinno znajdować się jak najbliżej naszej kuchni i blisko źródła wody, aby w przyszłości można było bez problemów podlewać rośliny. Ważne aby świeże zioła były pod ręką i abyśmy nie tracili czasu na dojście do ogródka. Dzięki odpowiedniemu ulokowaniu jej względem stron świata, możemy uzyskać urozmaicone warunki uprawowe na bardzo małej powierzchni.
Od strony południowej, wszystkie partie będą dobrze nasłonecznione, natomiast od północnej będą bardziej zacienione. Cegły lub kamienie spirali nagrzewają się od słońca w ciągu dnia i ogrzewają glebę, oddając ciepło, w ciągu nocy.

3a

Jak budujemy?

Na wyrównanej powierzchni rozkładamy tekturę, dzięki czemu ograniczymy wzrost chwastów i stworzymy idealne warunki dla dżdżownic i owadów użyźniających glebę. Średnica spirali zależy od naszych potrzeb. Może mieć od 1,5 m do nawet 3 m. Przy większych śdrednicach utrudniony jest jednak dostęp do roślin rosnących na środku, dlatego optymalna średnica to 2 m. Na wytycznej na ziemi linii stawiamy murek z kamieni lub cegieł albo robimy palisadę z drewna (w zależności od surowca, jakim dysponujemy). Murek w najwyższym, środkowym miejscu powinien mieć wysokość około 80 cm i schodzić płynnie w dół, tak by na końcu spirali zrównał się z podłożem. Nie trzeba używać do tego zaprawy, wystarczy jeśli w większe szczeliny wetkniemy słomę.
Wypełniamy konstrukcję, pamiętając o tym, że dolna część musi być dobrze zdrenowana, co uzyskujemy przez usypanie warstwy żwiru, grubego piasku i potłuczonych glinanych doniczek. Następnie przestrzeń w spirali wypełniamy słomą lub innym przepuszczalnym dość ubogim podłożem i dopiero na to dajemy warstwę ziemi, w której sadzić będziemy zioła. Konstrukcję spirali wypełniamy ziemią. Na samym dole możemy wykonać małe oczko wodne.

4a

Co gdzie sadzić?

Na szczycie spirali panują idealne warunki dla rozmarynu, cząbru, szałwii, tymianku, oregano i lawendy. Zioła te lubią suche i nasłonecznione stanowiska. Niżej, w żyźniejszych częściach spirali sadzimy bylicę boże drzewko, estragon, hyzop, melisę, bazylie, kolendrę i majeranek. Jeszcze niżej, w najżyźniejszej i najwilgotniejszej części umieszczamy miętę, koper, a także część ziół z poprzedniej grupy, tj. hyzop, melisę, kolendrę i majeranek. Od strony północnej lub przy samym oczku możemy posiać pietruszkę i posadzić różne gatunki mięty, szczaw, trybulę ogrodową, lubczyk, czosnek niedźwiedzi, nasturcję czy rukiew wodną. Najlepiej nasłoneczniona będzie część południowa, a najmniej północna. Od nas zależy w jaki sposób rozmieścimy zioła i jakie gatunki dobierzemy. Taki ogródek jest odpowiednio duży, aby pomieścić około 20 rodzajów podstawowych ziół.

DSC06697a

Jak nam poszło?

W kwietniu 2016 roku rozpoczęliśmy budowę przedszkolnego zielnika, który jest częścią Azylu Przyrodniczego w Przedszkolu w Zabierzowie Bocheńskim. Dzięki Pani Danucie udało się załatwić cegły jako najważnejszy element całego planu. Na wcześniej wyłożonej agrowłókninie zaczęliśmy układać cegły w kształcie spirali. Głównym wykonawcą był Sławek – przedszkolak z grupy Krasnoludków, a pomagały mu Pani Danuta i Pani Małgorzata. Po ułożeniu konstrukcji wsypywaliśmy do środka piasek i potłuczone doniczki. Następnie włożyliśmy słomę, a na nią ziemię. Oczywiście wsypywanie ziemi zajęło najwięcej czasu. Na samym końcu ułożyliśmy zioła w miejscach dla nich odpowiednich. Tak przygotowany zielnik czekał na dzieci z grupy Krasnoludków, które miały same posadzić zioła. Przedszkolaki podpisały na tabliczkach nazwy ziół i wbiły w odpowiednie miejsca. Posadzone zostały takie zioła jak: lawenda, poziomki, szczypiorek, mięta, szałwia, rozmaryn kolendra, bazylia, oregano, tymianek, majeranek, cząber i lubczyk.

Po dwóch miesiącach (w połowie czerwca)  ogródek się pięknie zazielenił. Teraz nic tylko zrywać i jeść zioła  🙂

DSC06676a

Kategorie: Ogród ziołowy, Ogródek ziołowy w domu | Tagi: , , , , , , , , , , , , , , , | Dodaj komentarz

Warsztaty zielarskie w Słomirogu 18 maja 2016

 

plakat_słomiróg

 

Na warsztatach będziemy: rozpoznawali zioła i przyprawy, przygotowywali napary ziołowe oraz mieszanki ziół, tworzyli przyprawy ziołowe. Dowiecie się również jak konserwować zioła i w jaki sposób zrobić aromatyczny olej ziołowy.

Czas trwania warsztatu to około 2 godziny.

Zapisywać się można:

telefonicznie: 12 281-93-63

mailowo: dk.slomirog@kultura.niepolomice.pl

 

Serdecznie zapraszamy wszystkich:)

Kategorie: U mnie | Tagi: , , , | Dodaj komentarz

Mniszek pospolity (Taraxacum officinale) czyli popularny „mlecz”

Ma wiele innych regionalnych nazw. Najbardziej znany jest pod nazwą mlecz, a także dmuchawiec, mniszek lekarski, wilczy ząb, mlecznica, mleczaj i wiele innych. Trwały chwast o wysokości 5-30 cm, odporny na mróz.

dandelion-1306911_1920

Jest to bylina o silnym korzeniu, wytwarzająca rozetę żywo-zielonych liści z różnymi wcięciami. Łodygi są wewnątrz puste, dźwigają na szczycie żółte kwiaty zebrane w koszyczki. We wszystkich organach występują rury z sokiem mlecznym. Korzeń grubości do 2 cm, szarobrunatny o zapachu mało charakterystycznym za to o smaku gorzkawym ze słodkim posmakiem. Złociste kwiatostany pojawiają się od wiosny do połowy jesieni. Często wykorzystywane do wyrobu syropu (miodku) czy nalewki. W lecznictwie stosowane są zarówno liście, kwiaty, jak i korzeń mniszka. Liście bogate w witaminy A i C, kwas nikotynowy i różne substancje mineralne. Wczesną wiosną warto zrobić sałatkę z młodziutkich

listków mniszka, która wspomoże i oczyści nasz organizm po zimie. Aby pozbyć się goryczki należy moczyć listki przez 30 minut w osolonej wodzie lub wybielić (przykryć roślinę naczyniem aby osłonić ją od światła i poczekać, aż stanie się biała i delikatna). Mielony suszony palony korzeń może być używany zamiast kawy. Suszy się go w temperaturze do 40°C lub w cieniu w przewiewie.

Sok z mniszka lekarskiego daje doskonałe efekty oczyszczające i wzmacniające organizm, ma również działanie moczopędne. Sok mleczny ze świeżego ziela lub korzenia hamuje powstawanie brodawek lub kurzajek. Całą naziemna część rośliny płuczemy i rozdrabniamy w malakserze na miazgę, a następnie wyciskamy sok przez gazę.

Przewlekłe postacie nadciśnienia można leczyć naparem z liści mniszka pospolitego. Korzeń stosowany jest przeciwko reumatyzmowi, podagrze, egzemie, obstrukcji i bezsenności. Korzeń mniszka stosowany jest przy złej przemianie materii. Stosowany jest w postaci odwarów jako lek pomocniczy w schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego. Korzeń mniszka pospolitego jest dobrym środkiem moczopędnym. Doskonale oczyszcza organizm z toksyn. Dostarcza również potasu wydalanego w czasie wzmożonej diurezy. Mniszek zalecany jest również w stanach zapalnych gardła i jamy ustnej.Mniszek-Liść-EcoBlik-1

Liście mniszka lekarskiego zawierają lateks – środek zmiękczający, stosowany do płynów oczyszczających do suchej, starzejącej się skóry, jak również mleczek nawilżających. Wywar z kwiatów stosuje się kosmetyce. Może wchodzić w skład nawozu ziołowego. Odpowiedzialny za dostarczanie miedzi. Korzeń mniszka dostarcza barwnika karmazynowego do wełny.

Z kwiatka wyskubujemy same płatki, bo tylko z nich można zrobić syrop lub wino o dobrym smaku. Pozostałe części rośliny zawierają bowiem biały, gorzki sok mleczny. Same płatki są bardzo cenne i poniżej przepis na syrop zastępujący naturalny miód tzw. „miodek majowy”. Charakteryzuje się on ciemno – bursztynową barwą i przyjemnym zapachem.

Syrop z kwiatów mniszka lekarskiego

250-400 kwiatków mniszka lekarskiego

1 kg cukru

1 litr wody

1 cytryna

Należy zebrać otwarte kwiaty mniszka lekarskiego (w samo południe) i rozłożyć je na białym papierze aby mogły wyjść wszystkie robaczki. Zbieramy kwiaty bez szypułek. Tutaj sprawdzają się bardzo dobrze nożyczki. Po około godzinie umyć kwiatki, wrzucić do garnka i zalać wodą. Wkroić wyszorowaną i wyparzoną cytrynę następnie gotować przez około 20 minut i zostawić do następnego dnia. Odcedzić całość. Dobrze wycisnąć kwiatki i cytrynę. Dodać cukier do roztworu i gotować około dwie godziny, aż zgęstnieje (tak by nie zrobił się karmel – w momencie zmienia się barwa na ciemnobrązową). Syrop zlać do słoiczków po czym zakręcamy i odwracamy do góry dnem.
Syrop nadaje się do wyrobów kulinarnych, do napojów orzeźwiających, lemoniad, można go spożywać wraz z chlebem posmarowanym masłem. Syrop ten jest używany jako lekarstwo na przeziębienie, pomaga przy uporczywym kaszlu szczególnie polecany dla dzieci.

Z płatków kwiatowych mniszka uzyskuje się również wino o miodowo-ziołowym bukiecie.6602aa992953a26adda5e87d6d165504

Wino z kwiatów mniszka lekarskiego

Przepis na 5 litrów wina:

3 litry kwiatów mniszka,

1,5 kg cukru

1 cytryna

4,5 litra wody

łyżeczka drożdży winnych

Główki kwiatów wraz ze skórką oczyszczoną cytryny gotować w wodzie przez około 20 minut. Po tym czasie. Przez worek z gazy przelać wszystko. Następnie w otrzymanym wywarze rozpuścić cukier. Przelać do wiaderka ważne , żeby nie było metalowe. Gdy przestygnie dodajemy sok z cytryny. Drożdże mieszamy z niewielką ilością płynu z wiaderka a następnie wlewamy do wiaderka. Zostawiamy nasze winko na 3 dni do fermentacji codziennie go mieszając. Po tym czasie przelewamy do gąsiorka z rurką. Po za kończonej fermentacji około jednego miesiąca przelewamy do butelek Winko powinno jeszcze dojrzewać kilka miesięcy.

Do winka mniszkowego można dodać owoc pomarańczy, rodzynki lub kwasek cytrynowy. Drożdże najlepsze typu Wermut lub Tokaj. Możemy dodać również pożywkę do drożdży.

dandelion-743568_1920


Źródło: Władysław Walewski.Towaroznawstwo zielarskie. Warszawa 1985
        Łukasz Łuczaj. Dzika kuchnia. 2013

Podobne tematy:

Syrop z kwiatów mniszka lekarskiego (miodek majowy)

Herbata (napar) z mniszka lekarskiego

Mniszek bielony lub pędzony jak cykoria „Mój Piękny Ogród” 9\2008

Mniszek bronisławski produktem tradycyjnym w województwie kujawsko-pomorskim

Pulmosan – roślinna mieszanka krzemowo-cholinowa

 

Kategorie: Zioła "chwasty", Zioła na działce, w ogrodzie i parkach | Tagi: , , , , , , , , , , , , , , , , , , | komentarze 2

Miód manuka z Nowej Zelandii

Prawdziwy miód manuka powstaje z nektaru krzewów manuka (Leptospermum scoparium) naturalnie występujących w Nowej Zelandii i południowo-wschodniej Australii. Nazwa „manuka” pochodzi z języka Maori (mānuka) i używana jest w głównie w Nowej Zelandii. Australijczycy częściej używają nazwy „drzewo herbaciane” powstałej za sprawą kapitana Cooka pijającego napar z liści tej rośliny.

800px-Manuka_flowers_and_native_bee

źródło zdjęcia: Wikipedia fot. Avenue

Krzewy manuka zazwyczaj osiągają od 2 do 5 metrów wysokości, ale zdarzają się również okazy 15 metrowego drzewa. Manuka to roślina wiecznie zielona, o gęstym ugałęzieniu. Kora gałęzi ma brązowe odcienie i łatwo się łuszczy. Ze względu na położenie geograficzne Nowej Zelandii, szczyt kwitnienia kwiatów manuka przypada w okresie pory letniej, czyli polskiej zimy. Pszczoły zbierając nektar z dzikich krzewów manuka, tworzą niepowtarzalny miód odróżniający się od innych wszystkich innych wysoką zawartością metyloglioksalu, substancji decydującej o jego unikalnych właściwościach. Zawartość tego związku może się wahać w przedziale od 30 do około 800 mg/kg, co przekłada się na stosowne oznaczane: 30+, 100+, 250+, 400+, 550+. Im większa wartość, tym wyższa zawartość metyloglioksalu, a więc i silniejsze działanie bakteriobójcze. Od tego czynnika zależy również cena miodu: ten z mniejszą zawartością MGO będzie tańszy. Dla przykładu podam cenę orientacyjną: MGO 400+ 250 g to 150 zł natomiast MGO 100+ 250 g to 80 zł.

500_0_productGfx_23ba738ed7384def81595febda3d37f8

3 łyżeczki Miodu MGO 400+ to zalecana porcja dzienna. W słoiku 250 gramowym znajduje się około 33 porcji. Miód manuka najlepiej spożywać rano na czczo w ilości 2-3 łyżeczek lub po 1 łyżeczce 2-3 razy dziennie pół godziny przed posiłkiem. Jak każdy miód nie zalecany jest dzieciom poniżej pierwszego roku życia.
Miód manuka to bardzo skuteczny środek wzmacniający odporność organizmu. A jego silne właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne wspomagają również leczenie wielu chorób. Doskonale sprawdza się w przypadku chorób przewodu pokarmowego – jego dobroczynne działanie zostało potwierdzone w przypadku walki z takimi chorobami jak wrzody na żołądku, zaburzenia trawienia, nadkwasota, zespół jelita wrażliwego; zwalcza przy tym szkodliwe bakterie w przewodzie pokarmowym. Równie skutecznie działa w zakażeniach dróg moczowych, pęcherza, w przypadku trudno gojących się ran, egzemy, odleżyn, a nawet trądziku. Chroni przed grypą i przeziębieniem, a gdy jesteśmy chorzy łagodzi objawy tych chorób, zwalcza ból gardła, chrypkę i nieżyt nosa.

Naturalna maseczka na trądzik:

Umyć twarz ciepłą wodą a następnie nałożyć cienką warstwę miodu, po 15 minutach spłukać twarz zimną wodą.

W sklepach ze zdrową żywnością, zielarniach i aptekach można kupić wiele produktów z miodem z drzewa herbacianego m.in. nawilżające kremy do twarzy, antybakteryjne kremy z miodem i olejem manuka, pasty do zębów z miodem manuka i propolisem, pomadki do ust, szampony, cukierki i lizaki z miodem manuka z ziołami i cytryną.

92bc854d546cdfbdc9432a50f4adc726

Olejek naturalny z drzewa manuka

cukierki-z-nowozelandzkim-miodem-manuka-ziolami-cytryna-wzbogacone-witamina-c

Cukierki z miodem manuka i ekstraktem z ziół

Kategorie: Zioła świata, Ziołowe suplementy diety | Tagi: , , , , , , , | Dodaj komentarz

Owoce roślin egzotycznych aceroli, acai i goji

indeks

Owoc aceroli

Acerola, zwana wiśnią z Barbados pochodzi z Wysp Karaibskich, ale rośnie również w Ameryce Środkowej i rejonie Amazonii.c8b3440674985faceee930ab05d3f677 Niskie drzewo lub rozłożysty krzew o wiecznie zielonych liściach igiętkich gałązkach. Osiąga wysokość 2–3 m. Małe, czerwone, charakterystycznie lekko spłaszczone pestkowce o średnicy 1–3 cm. Mają soczysty miąższ i bardzo kwaśny smak. Acerola cechuje się wysoką zawartością karotenoidów, a także polifenoli. W soku z aceroli stwierdzono obecność 17 karotenoidów, wśród których największą część stanowił β-karoten. Aktywność antyoksydacyjna soku z aceroli jest wyższa w porównaniu do acerolainnych źródeł przeciwutleniaczy, np. soku z winogron. Acerola należy do owoców o najwyższej zawartości naturalnej witaminy C – od 1000 do 4500 mg/100 g świeżej masy. Zielone owoce mają dwukrotnie wyższy poziom tej witaminy w stosunku do owoców dojrzałych. Spożycie zaledwie 3 owoców pokrywa dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na ten składnik. Ponadto owoce aceroli zawierają fosfor, wapń i żelazo, a także witaminy: A, E oraz z grupy B (tiaminę, ryboflawinę, niacynę).

Ze względu na delikatną strukturę miąższu dojrzałe owoce źle znoszą warunki przechowywania i długiego transportu. Dlategoacerola-500ml wymagają szybkiego herbatka-fix-odpornosc-z-acerolaprzetworzenia na soki, mrożone koncentraty lub preparaty sproszkowane. Dzięki zawartości wymienionych składników owoce przeciwdziałają objawom starzenia, poprawiają kondycję i wygląd skóry. Owoce aceroli mogą być podawane zarówno dorosłym, jak i dzieciom. W medycynie tradycyjnej były stosowane w leczeniu anemii, ospy wietrznej oraz w dolegliwościach wątroby i płuc. Jednak najczęściej znajdowały zastosowanie we wspomaganiu układu odpornościowego oraz przeciwdziałaniu objawom przeziębienia ze względu na silne działanie przeciwbakteryjne.

Acai to brazylijski owoc prosto z dorzecza Amazonki; rośnie w Środkowej Ameryce oraz w północnych rejonach Ameryki Południowej, na szczytach ogromnych drzew palmowych w głębi lasów deszczowych. Owoce w miarę dojrzewania przechodzą z barwy zielonej do głęboko fioletowej, mają okrągły kształt od 1 do 1,5 cm średnicy, a jadalna część jagody jest niewielka, gdyż pestka stanowi około 80% ich objętości. Owoc Acai na tle innych owoców jest niezwykle bogatym źródłem składników odżywczych i błonnika. W największym stopniu za wysoką kaloryczność owoców odpowiada tłuszcz, przy czym w przewadze występują kwasy jednonienasycone stanowiące 60,2%. Kwasy wielonienasycone stanowią 11,1% , a nasycone tworzą 28,7% kwasów tłuszczowych. W acai stwierdzono także obecność trzech steroli roślinnych: β-sitosterolu, kampesterolu i stigmasterolu. Pod względem składu węglowodanów jagody acai charakteryzuje wysoka zawartość błonnika pokarmowego, przy niewielkiej ilości cukrów prostych reprezentowanych przez fruktozę, laktozę, sacharozę, glukozę i maltozę. Owoce te przyśpieszają przemianę materii oraz proces trawienia. Dają długotrwałe uczucie sytości, a tym samym pomagają kontrolować i stopniowo ograniczać ilość spożywanych kalorii.
Istotna jest także znacząca zawartość białka, w tym obecność 19 aminokwasów z uwzględnieniem wszystkich egzogennych. Z wysoką zawartością kwasów tłuszczowych koreluje znacząca zawartość witamin rozpuszczalnych (A i E), choć owoce bogate są także w witaminy z grupy B oraz składniki mineralne (Mg, Cu, Cr, Zn, Mn, Se, K, Mo, I, B). Owoc acai charakteryzuje ogromny potencjał przeciwutleniający. Jest w nim 200ACAI-medal 200acai-pudelko-cieniowane2znacznie więcej przeciwutleniaczy niż w czerwonych winogronach.

Dzięki wymienionym właściwościom prozdrowotnym acai stał się bardzo pożądanym owocem, którego składniki pomagają w zapobieganiu objawom przewlekłych chorób cywilizacyjnych.
Niestety owoce acai nie są dostępne na naszym rynku w postaci nieprzetworzonej, co wynika z ich niewielkiej trwałości. Bezpośrednio po zbiorach jagody poddaje się suszeniu lub przetwarza na sok. Ze względu na to, że cenne składniki owoców acai są wrażliwe na podwyższoną temperaturę, prozdrowotne efekty są bardziej widoczne przy systematycznym spożywaniu soków, których skład jest najbardziej zbliżony do świeżego owocu.

Owoce goji ( kolcowój tybetański) pochodzi z Chin, rośnie w dolinach tybetańskich oraz w Himalajach na terenach od wieków nieskażonych zanieczyszczeniami cywilizacyjnymi, bądź pestycydami. Choć obecnie jest powszechnie uprawiany w krajach ciepłych i subtropikalnych, takich jak Japonia, Korea i inne kraje południowo-wschodniej Azji i Europy, odmiany te cechuje niższa wartość odżywcza i lecznicza. Kolcowój jest krzewem o wysokości od 1 do 3 m, o łukowato zwisających gałązkach pokrytych kolcami. Owoce mają podłużny kształt i są bardzo delikatne, dlatego, aby ich nie uszkodzić, należy zrywać je z ogonkami lub strząsać na miękkie maty, a następnie wysuszyć w ciągu 48 godzin. Rzadziej dostępne są w postaci mrożonej. Z dwuletniej rośliny można zebrać około 2 kg owoców. 200goji

Wysuszone, dojrzałe owoce charakteryzują się wysoką zawartością witaminy C. Szacuje się, że w 100 gramach jagód jest jej aż 2500 mg. Owoce goji charakteryzują się dużą wartością odżywczą. Oprócz wymienionych już składników są one również źródłem witamin (B1, B2, B6 oraz E) i składników mineralnych (m.in. fosfor, wapń, żelazo, miedź, cynk, selen). Wysoką zawartość karotenu, ryboflawiny, kwasu askorbinowego, tiaminy, kwasu nikotynowego, betainy, kumaryny. Czerwonopomarańczowy kolor owoców jest skutkiem wysokiej zawartości karotenoidów. W owocach stwierdzono obecność 5 karotenoidów oraz luteinę, które są odpowiedzialne za procesy widzenia. Owoce goji zawierają β-sitosterol obniżający poziom cholesterolu, cyperon wpływający korzystnie na pracę serca i ciśnienie tętnicze krwi oraz betainę wykorzystywaną do produkcji choliny. Roślina znajduje szczególne miejsce w tradycyjnej chińskiej medycynie. Regularne spożywanie pomaga zwalczać objawy reumatyzmu oraz reguluje poziom glukozy we krwi. Długotrwałe stosowanie wpływa korzystnie na wzmocnienie systemu odpornościowego, poprawia stan stawów i kości oraz wzrok i witalność. Dzięki zawartości substancji przeciwutleniających opóźnia procesy starzenia. Zawarty w owocach cyperon (sekswiterpen) wywiera korzystny wpływ na serce i ciśnienie krwi, łagodzi dolegliwości miesiączkowe i jest stosowany w leczeniu raka szyjki macicy. Ponadto nie zaleca 200goji-pudelko-cieniowane2_2się stosowania owoców osobom przyjmującym leki przeciwzakrzepowe, kobietom w ciąży oraz matkom karmiącym. Najcenniejszym i budzącym największe zainteresowanie składnikiem owoców goji jest rozpuszczalny w wodzie bioaktywny kompleks polisacharydowy LBP (Lycium Barbarum Polysaccharides), odgrywający ważną rolę terapeutyczną. Właśnie od obecności tego bioaktywnego składnika zależy 1419800074_HZ GOJAlecznicza skuteczność owoców goji . Kompleks (LBP), wpływając na funkcje układu immunologicznego, hamuje wzrost komórek nowotworowych. Spożywanie tych owoców korzystnie wpływało na funkcje przewodu pokarmowego, wywoływało znaczącą poprawę samopoczucia i jakości snu.

W kuchni chińskiej suszone „wilcze jagody” są przed spożyciem gotowane. Dodaje się je do ryżu, zup, kurczaka i wieprzowiny, miesza z warzywami. Owoce są również gotowane jako herbata ziołowa, często z dodatkiem kwiatu chryzantemy lub dodawane do czerwonej herbaty. Młode pędy i liście spożywane są jako warzywo liściowe. Z owoców kolcowoju produkowane są także wina. W krajach zachodnich suszone owoce goji spożywa się jako przekąska, podobnie jak rodzynki lub inne suszone owoce. Smakuje podobnie jak żurawina z nutą smaku pomidorowego i ziołowego, lecz jest mniej słodka i bardziej cierpka .

(Wszystkie produkty przedstawione na zdjęciach znajdziecie w Sklepie Ziołowo w Niepołomicach).

Źródło:

Charakterystyka właściwości prozdrowotnych owoców roślin egzotycznych. Postępy Fitoterapii 2/2012, s. 93-100

Kategorie: w sklepie, Zioła świata, Ziołowe suplementy diety | Tagi: , , , , , , , , , , , , , , , , | komentarzy 6

Warsztaty zielarskie w Niepołomicach 9 stycznia 2016

cup-829527_1920(1)

Warsztaty zielarskie

W planie:

  • rozpoznawanie ziół po wyglądzie, zapachu i smaku,
  • przygotowanie własnych mieszanek ziół i przypraw,
  • sporządzanie i degustacja naparów i herbatek,
  • zdrowe dodatki do herbatki,
  • ziołowe sposoby na wzrost odporności.

Warsztaty odbędą się w Sklepie Ziołowo w Niepołomicach  przy ulicy Kościuszki 4.

ZAPISY:

telefon: 537810118

email: kontakt@ziolowo.pl

 

Kategorie: Co o ziołach "piszczy"?, w sklepie | Tagi: , , , , , | Dodaj komentarz

Kufel na grzane piwo z kamionki 0,5 l dostępny w sklepie Ziołowo

DSC05624

 

 

DSC05622

 

 

DSC05619

 

 

DSC05613

 

 

DSC05583

Kategorie: Co o ziołach "piszczy"?, w sklepie | Tagi: , , , | Dodaj komentarz

Piękna dziewanna – nie tylko na kaszel


Dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum densiflorum) jest rośliną dwuletnią z rodziny Trędownikowatych (Scrophulariaceae), występująca niemal w całej Europie, poza krańcami północnymi, ponadto w Małej Azji i północnej Afryce.

Dziewanna nazywa bywa czasem: dziwizna, dziewizna, dziewana, dziewanna wiązkowata, dziewanna kutnerowata, dziewanna podobna, dziewanna lekarska, kędzierzawica leśna, kędzierzawica polna, knotnica leśna, knotnica polna, gorzyknot, gorzygrot, szabla, królewska świeca.

Jej obecna polska nazwa – dziewanna pochodzi od synonimu pierwotnego – dziewizna, co oznaczało roślinę dziko rosnącą. Jako zioło ceniona była już w starożytności, a jej szczegółowe opisy znajdujemy u tak sławnych medyków, jak Hipokrates, Arystoteles, Dioskorides, Pliniusz, a nieco później również św. Hildegarda i Paracelsus.

W Polsce jest pospolita na niżu i niższych pogórzach, gdzie rośnie najczęściej na glebach jałowych, piaszczystych i kamienistych. Zbieracze ziół szukają jej najczęściej na słonecznych pagórkach, na wszelakich odłogach i nieużytkach, kamieńcach, zrębach leśnych, przydrożach.

0Mlody_Jeczmien

Dziewanna w pierwszym roku życia wydaje dużą różyczkę przyziemnych liści, w następnym silną, do 2 m wysoką, ulistnioną łodygę, zakończoną dużym podobnym do kłosa kwiatotanem złocistożółtych kwiatów. Liście dolne eliptyczne, zwężone w krótki ogonek, wyższe jajowate, siedzące i zbiegające wzdłuż łodygi. Kwiaty duże, grzbieciste. Kwitnie od czerwca do września.

Do celów leczniczych zbiera się w drugim roku wegetacji rośliny korony kwiatowe dziewanny z przyrośniętymi do niej pręcikami, gdy kwiaty są już całkowicie rozwinięte. Do zbioru przystępuje się, gdy korony obeschły z porannej rosy, ponieważ wilgotne brunatnieją w czasie suszenia. Podobnie tracą złocistożółtą barwę kwiaty zgniecione przy zbiorze lub w czasie transportu. Suszyć należy szybko w temperaturze do 35°, rozłożone pojedynczą warstwą. Surowiec leczniczy stanowi kwiat dziewanny – Flos Verbasci.

Równocennego surowca dostarczają trzy gatunki: dziewanna wielkokwiatowa, drobnokwiatowa oraz kutnerowata.

Po wysuszeniu kwiaty dziewanny pakuje się do szczelnych naczyń szklanych. Przechowywać należy w miejscach suchych i zaciemnionych.

Niekiedy zbiera się również liście dziewanny – Folium Verbasci, zrywane w pierwszym roku wegetacji rośliny z rozet przyziemnych lub w drugim roku – z rozet i łodyg. Powyższe gatunki dziewanny można łatwo uprawiać w ogrodach przydomowych i działkowych jako rośliny lecznicze i ozdobne.

Kwiaty dziewanny zawierają saponiny o bliżej nieznanej jeszcze budowie, śluzy, flawonoidy, kwasy organiczne, związki tłuszczowe, olejek eteryczny i liczne biopierwiastki, m.in. żelazo, wapń i krzem. Zioło działa osłaniająco na błony śluzowe, zmiękczająco, wykrztuśnie, ściągająco, przeciwskurczowo i napotnie.

Wodne wyciągi z kwiatów dziewanny działają przeciwzapalnie na błony śluzowe jamy ustnej, gardła, przełyku żołądka i jelit, również dróg moczowych łącznie z pęcherzem, a także oskrzeli. Mają również własności powlekające, przypisywane śluzom, chronią błony śluzowe przed bodźcami drażniącymi, wywołującymi m.in. kaszel, ułatwiają odkrztuszanie wskutek przyspieszenia pęcznienia zalegającej gęstej wydzieliny w górnych drogach oddechowych. Doustnie podawane wyciągi z dziewanny mają nieznaczne działanie moczopędne i napotne.

Stosowane zewnętrznie na skórę kwiaty działają odmiękczająco, gojąco i przeciwzapalnie, ale korzystniejsze są do tych celów liście dziewanny. Napary z kwiatów dziewanny są zalecane w stanach nieżytowych jamy ustnej, gardła i oskrzeli. Zmniejszają częstotliwość i nasilenie odruchów kaszlowych, zwłaszcza w tzw. suchym kaszlu ze skąpą wydzieliną. Również są stosowane w stanach zapalnych przełyku, żołądka i jelit oraz pęcherza. Działanie napotne i moczopędne dziewanny ma tylko znaczenie pomocnicze w wymienionych przypadkach. Zewnętrznie stosuje się napary z kwiatów dziewanny do płukania jamy ustnej i gardła. Zewnętrznie częściej jednak stosuje się odwary z liści dziewanny do płukania w zapaleniu jamy ustnej, do nasiadówek lub kąpieli w żylakach odbytu oraz jako okłady na skórę w świerzbiączce, wysypce alergicznej, wyprysku i innych. Również w postaci okładów na oparzenia, stłuczenia, odleżyny, a także w stanach ropnych skóry, zwłaszcza pryszczach i krostach. Ponadto w nerwobólach. Odwary i napary z kwiatów dziewanny są znanym ludowym łagodnym środkiem wykrztuśnym i bywają często podawane z miodem, który zwiększa działanie tych przetworów na górne drogi oddechowe. Świeży kwiat dziewanny roztarty z oliwą lub lepiej olejem lnianym i tranem doskonale leczy wypryski na skórze oraz stłuczenia, sińce krwiaki (po kontuzjach, urazach) – jako okłady.indeks

Kwiat można nabyć w sklepach zielarskich lub z własnych upraw. Należy suszyć w ciemnym miejscu, najlepiej w szopie lub na strychu. Przechowywać w słojach.

Wiejscy zielarze dziewanną leczyli nie tylko ludzi, ale również zwierzęta domowe. Wysuszony i rozdrobniony korzeń dodawano bydłu do paszy w chorobach płucnych. Utłuczone liście i kwiat przykładano na zagwożdżone kopyta końskie. Okładami z gotowanych, gorących jeszcze liści leczono u różnych zwierząt przeróżne guzy i zgrubienia na ciele. Przeziębionym kotom do mleka dodawano pół na pół napar z kwiatów dziewanny. Wreszcie zmielone korzenie tej rośliny wymieszane z mąką i kaszą wpływają tucząco na drób, szczególnie kury.

Napar z kwiatów

1 łyżkę suszonych kwiatów dziewanny zalewamy szklanką wrzątku i odstawiamy pod przykryciem na 15 minut. Po przecedzeniu pijemy 2-3 razy dziennie po pół szklanki po jedzeniu w suchym, męczącym kaszlu, w chrypce, w przewlekłych stanach zapalnych żołądka i jelit. Stosować również do płukania jamy ustnej i gardła oraz do okładów na oparzenia I i II stopnia, odmrożenia i stłuczenia.

Odwar z kwiatów

2 łyżki suszonych kwiatów dziewanny zalewamy 2 szklan­kami wody i gotujemy przez 15 minut na małym ogniu. Po przecedzeniu odstawiamy na 10 minut i pijemy w 4 porcjach po jedzeniu w ciągu dnia jako środek łagodnie uspokajający. Odwaru możemy używać również do płukania gardła i na okłady w przypadku oparzeń, stłuczeń i różnych stanach ropnych skóry.

Nalewka z kwiatów

100 g świeżych kwiatów zalewamy 0,5 l spirytusu, mocno wstrząsamy i odstawiamy butelkę na 14 dni. Pijemy 2 razy dziennie 15-20 kropli w kieliszku wody w przeziębie­niach. Nalewkę możemy też wcierać w skórę w bólach kostnych i stawowych.

Zioła przeciwkaszlowe

40 g kwiatów dziewanny

20 g liści babki lancetowatej,

20 g liści podbiału,

20 g ziela fiołka trójbarwnego,

20 g ziela tymianku

20 g owoców anyżu

20 g kopru włoskiego.

Zalać 2 1/2 łyżki mieszanki ziół 3 szklankami wody ciepłej i postawić na parze pod przykryciem na 30 min. Odstawić na 5 min i przecedzić do termosu. Pić wielokrotnie w ciągu dnia po 1/4-1/2 szklanki w męczącym suchym kaszlu.

ce061c9797d7e9e3e995831d558261d8

Obecnie w przemyśle kosmetycznym używa się kwiatów dziewanny jako składnika rozjaśniającego włosy.

Zioła wykrztuśne

60 g kwiatów dziewanny

60 g liści podbiału oraz

20 g liści babki lancetowatej i

20 g rozdrobnionych korzeni lukrecji.

Zalać 1 łyżkę mieszanki ziół 1 szklanką ciepłej wody i gotować łagodnie pod przykryciem 2-3 min. Odstawić na 10 min i przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie po 1 szklance po jedzeniu w nieżytach górnych dróg oddechowych oraz suchym kaszlu i chrypce.

Olej z dziewanny

2 garście świeżo zebranych samych kwiatków dziewanny
2 szklanki oliwy z oliwek lub olej

Kwiatki wkładamy do słoja,zalewamy oliwą/olejem,zakręcamy -tylko nie do końca i zostawiamy na słonecznym miejscu na 2-3 tygodnie, nieraz wstrząsamy słoiczkiem.
W tym czasie olejek się maceruje i naciąga ziołami. Odcedzamy i przelewamy do buteleczek. Trzymamy najlepiej w chłodnym miejscu.
Olejek na oparzenia słoneczne skórne, owrzodzenia, hemoroidy. Wspomaga leczenie trądzika, wykwitów ropnych skóry oraz przy zapaleniu ucha wkraplamy kropelkę do środka ucha lub nasączamy olejkiem wacik i wkładamy do środka ucha.

Oryginalny przepis z roku 1864 na chrypkę i ból gardła – szczególnie polecam nałogowym palaczom:

Liść ślazu 20 g

Kwiat malwy 20 g

Rumianek 20 g

Kwiat bzu 10 g

Kwiat dziewanny 10 g

Kwiat płucnicy 10 g

Skórka pomarańczowa 10 g

2 łyżki stołowe tej mieszanki należy zalać wrzątkiem (1/2 l) i odstawić pod przykryciem na

15 – 20 min. Pijemy filiżankę ciepłego naparu, 2 razy dziennie – rano, między 7 a 9 oraz wie-

czorem, między 17 a 19. Regularne picie przez 3 – 7 dni gwarantuje wyleczenie. Zwłaszcza,

jeśli tym naparem będziemy też przynajmniej raz dziennie płukać gardło.

Na hemoroidy

Krwawnik 90 g

Dziewanna 10 g

l łyżkę stołową mieszanki ziół zalać l filiżanką wrzącej wody; po 10-15 minutach naciągania napar ten przecedzamy i pijemy herbatę ciepłą w ilości 2 filiżanek dziennie.

Na postrzał lędźwiowy (jako środek napotny)

Korzeń dzięgla 10g

Rumianek 15 g

Kwiat lipy 10 g

Kwiat bzu czarnego 15 g

Dziewanna 20 g

Jałowiec 30 g

l łyżkę stołową mieszanki ziół zalać l filiżanką wrzącej wody; po 10-15 minutach naciągania napar ten przecedzamy i pijemy herbatę ciepłą w ilości kilku filiżanek dziennie.

Kategorie: Zioła na działce, w ogrodzie i parkach, Zioła na łąkach i pastwiskach | Tagi: , , , , , , , | komentarzy 5

Warsztaty zielarskie w Suchorabie 12 listopada 2015

plakat zielarskie Suchoraba

 

Warsztaty zielarskie

W planie:

  • rozpoznawanie ziół po wyglądzie, zapachu i smaku,
  • przygotowanie własnych mieszanek ziół i przypraw,
  • sporządzanie i degustacja naparów i herbatek,
  • zdrowe dodatki do herbatki,
  • ziołowe sposoby na wzrost odporności.

Warsztaty potrwają około 2,5 godziny.

Serdecznie zaparszam:)

Jadwiga Pitek

Kategorie: U mnie | Tagi: , , , , , | Dodaj komentarz

Rokitnik jako naturalne źródło witaminy C

 

Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides) nazywany jest czasem rosyjskim ananasem. Występuje w Europie i Azji, aż po Chiny, głównie wzdłuż wybrzeży morskich. W Polsce jego naturalne stanowiska znajdują się tylko nad wybrzeżem Bałtyku. Zdziczałe formy rosną w całym kraju. Często bywa sadzony jako roślina ozdobna oraz w celu umocnienia skarp.

rokitnik

 

Jest silnie rozgałęzionym krzewem, osiągający wysokość do 6 m. Wyglądem przypomina krzaczaste gatunki wierzb. Rokitnik jest rośliną dwupienną, co oznacza, że na jednych krzewach mamy kwiaty żeńskie i tam też wiążą się owoce, na drugich zaś kwiaty męskie, które produkują pyłek do zapłodnienia kwiatów żeńskich (do uzyskania wysokich plonów wystarczy jedno męskie drzewo na pięć żeńskich). W Polsce od 2014 roku znajduje się pod ochroną częściową.
Jego małe owoce, wielkości porzeczki, cechują się intensywnie pomarańczową barwą. Ich miąższ obfituje w tłuszcze, co zdarza się dość rzadko wśród owoców. Olej, który znajduje się również w pestkach, zawiera cenne dla organizmu niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe: omega-3, omega-6, omega-9. Olej rokitnikowy podawano rosyjskim kosmonautom jako suplement witamin i ochronę przed promieniowaniem. Obecnie w wielu rosyjskich szpitalach stosuje się olej rokitnikowy wspomagająco podczas leczenia wrzodów. Owoce rokitnika posiadają także kwasy organiczne (cytrynowy, jabłkowy) oraz cukry, ale przede wszystkim są bogatym źródłem witamin oraz soli mineralnych. Szczególną rolę odgrywa witamina C, która w większej ilości występuje w miąższu. Najwięcej witaminy C znajduje się w owocach najbardziej dojrzałych, zwłaszcza w skórce, dlatego warto ją zatrzymać, kiedy robimy przetwory. Rokitnik nie zawiera enzymu askorbinazy, dzięki czemu witamina C nie ulega rozkładowi i zachowuje się dość długo, nawet po wysuszeniu czy gotowaniu. O wartościach odżywczych owoców decydują też karotenoidy, czyli prowitamina A (wykazuje właściwości antybakteryjne, antywirusowe oraz przeciwzapalne), oraz witaminy z grupy B, witamina E, K i kwas foliowy.

100 g świeżych owoców rokitnika zawiera:

  • około 600 mg witaminy C,

  • do 180 mg witaminy E,

  • do 80 mg kwasu foliowego.

 

Owoce mają w swym składzie również flawonoidy, fosfolipidy, antocyjany, garbniki, oraz makro i mikroelementy, jak żelazo, cynk, sód, magnez, mangan, a przede wszystkim potas. Obecne w nich pektyny powodują właściwości galaretujące, umożliwiając żelowanie przetworów z rokitnika.

rokitnik

 

Współcześnie mają one o wiele szersze zastosowanie. Wzmacniają siły obronne organizmu, działają wspomagająco w przeziębieniach, dolegliwościach żołądkowych oraz chorobach reumatycznych. Substancje aktywne zawarte w rokitniku wzmacniają ścianki naczyń krwionośnych oraz zapobiegają utlenianiu się cholesterolu. Żelazo, fosfor i mangan korzystnie wpływają na procesy przyswajania witamin i innych składników odżywczych, wzmacniają tkanki oraz zapobiegają anemii. Rokitnik jest cennym składnikiem preparatów likwidujących przebarwienia skóry, wykorzystywany jest do produkcji preparatów do opalania. Podczas I wojny światowej jedzono suszone owoce zamiast syntetycznej witaminy C, aby zapobiec powstawaniu szkorbutu. Smak owoców opisywany jest różnie, wiele zależy od stanowiska, na którym roślina występuje. W Polsce, w stanie surowym są kwaśne, z gorzkim posmakiem, często a798d0caab3cb75d6f6e9454aaa51372niesmaczne, wręcz niejadalne. Owoce rokitnika wydzielają zapach przez niektórych uważany za nieprzyjemny. Natomiast po przemarznięciu owoce stają się słodkie.

Świeże owoce rokitnika zbiera się z trudem. Są mocno przytwierdzone do pędu, do tego gałązki mają ostre ciernie. Najlepiej ściąć całe gałęzie, usunąć liście i zamrozić a po wyjęciu z zamrażarki owoce jak najszybciej zdjąć z gałązek. Z takich owoców robi się dżemy, galaretki, konfitury i soki, wina i nalewki. Można również piec ciasta z dodatkiem owoców. Sok z owoców rokitnika podawany jest jako suplement w terapii nadciśnienia, awitaminozy i w infekcjach. Można dodawać go do przetworów z innych owoców, co doda kwaskowatego smaku, pomarańczowej barwy oraz ułatwi osiągnięcie konsystencji galaretki. Z suszonych liści rokitnika można przygotować smaczny gorący napar, który może zastąpić zwykłą herbatę.

Największymi producentami i konsumentami przetworów z rokitnika są obecnie Rosja, Niemcy, Chiny i Mongolia.

Napar z owoców rokitnika

Składniki:

suszone owoce 150 g
miód 15 g
woda 800 g

Owoce zalewamy wrzącą wodą. Pozostawiamy pod przykryciem na 10-20 minut. Odcedzamy i dodajemy do smaku miód. Pijemy w dowolnych ilościach dla wzmocnienia odporności.

Przecier z rokitnika

Składniki:

1 kg owoców rokitnika

około 0,5 kg cukru

Owoce rokitnika przebrać, umyć, wsypać do pojemnika, zmiksować (delikatnie i krótko) i przetrzeć przez sito. (Można również wsypać do garnka, rozgotować i przetrzeć przez sito). Przecier doprowadzić do wrzenia razem z dodanym do smaku cukrem i przelać do słoików. Zamknąć, słoiki przewrócić do góry dnem lub pasteryzować.
Rokitnik może też być dodatkiem do dżemów z gruszek czy jabłek, ma bowiem 200ROKITNIKmedalinteresujący kwaskowy smak i ananasowy aromat.

Sok z rokitnika

Składniki:

1 kg owoców rokitnika

0,5-1 kg cukru

 

Przepuścić przygotowane owoce przez sokowirówkę, osłodzić do smaku (potrzeba sporo cukru), przelać do słoików i pasteryzować. Sok często ma potem konsystencję galaretki. Sok z rokitnika wyciska się też doskonale w ręcznej prasie do owoców.

 


Intrakt z owoców rokitnika

Rozdrabniamy świeże owoce i zalewamy je gorącym alkoholem 40-60% w proporcji 1:1, 1:3 lub 1:5. Po 10-14 dniach wytrawiania można go dosłodzić miodem i stosować 20-40 ml dwa razy dziennie przy spadku odporności, grypie, przeziębieniu, nieżytach przewodu pokarmowego, stanach zapalnych gardła i krtani. Przy różnej maści przeziębieniach, stanach zapalnych lub chorobach wynikających z niedoboru witamin, warto łączyć intrakt lub napar z innymi preparatami roślinnymi o zbliżonym profilu działania np. wyciągami z owoców dzikiej róży, malin, czarnej porzeczki, kwiatostanów lipy, bzu czarnego, kasztanowca, głogu i innych.


Olej z rokitnika3c50807540cd9a4f606eebe6b5ef6118


W sklepach ze zdrową żywnością, aptekach i zielarniach można kupić znakomity olej z rokitnika. Leczy się nim wiele schorzeń. Stosuje się go przy wrzodach układu pokarmowego, słonecznych porażeniach skóry, przy oparzeniach, porażeniach śluzówki (żołądka, dwunastnicy, jelita grubego, nosa, gardła). Podnosi odporność, leczy przeziębienia.

Kategorie: Opis i właściwości ziół, Zioła na działce, w ogrodzie i parkach, Zioła świata | Tagi: , , , , , , , , , , , , , , | Liczba komentarzy: 1